„Azyl” to zbiór opowiadań. Dodajmy – bardzo starych opowiadań, jeszcze z lat 80-tych i 90-tych, kiedy Autor dopiero zaczynał swoja przygodę z literaturą. Wydawane w raczkujących wtedy fanzinach czy pierwszych, dosyć efemerycznych periodykach, teraz zostały „odgrzebane” i wydane razem, uzupełnione o współczesny autorski komentarz (to akurat był bardzo dobry pomysł). Czytaj dalej »
Author: Varan
Pleskot Patryk – Przekręt. Największe PRL i III RP
Kategorie: Reportaż
Ta książka miała być zapewne popularnonaukową opowieścią historyczną o najbardziej znanych oszustwach z późnego PRL i wczesnych lat 90, coś w rodzaju pitavalu, jak kilka wcześniejszych książek tego Autora, na co dzień poważnego badacza historii najnowszej i pracownika IPN. Czytaj dalej »
Biernat Marta, Biernat Adam – Rekin i baran. Życie w cieniu islandzkich wulkanów. (dwugłos)
Kategorie: Obyczajowa, Podróżnicza
Tytuł jest trochę mylący – to jest opowieść o Islandii, a kulinaria są tylko jej częścią. Autorzy są tak dalece zafascynowani tą daleką, północną wyspą i jej mieszkańcami, że mieszkają tam przez znaczną część roku. Marta Biernat opisuje, a jej mąż Adam uzupełnia tekst fotografiami.
W założeniu nie miał to być kolejny przewodnik po wyspie gejzerów, lecz opowieść o islandzkim życiu i islandzkiej duszy. Czy to się udało? I tak – i nie. Książka jest podzielona tematycznie i tych tematów jest bardzo wiele – geologia, krajobrazy, klimat, historia osadnictwa, historia polityczna, architektura, życie codzienne, kuchnia, wierzenia (trolle!) a nawet alkohol i zjawisko, które pojawiło się całkiem niedawno, czyli masowa turystyka. Czytaj dalej »
Kortko Dariusz, Pietraszewski Marcin- Cena nieważkości. Kulisy lotu Polaka w kosmos.
Kategorie: Reportaż
Ta książka to dla mnie trochę powrót do przeszłości – miałem 15 lat, kiedy w kosmos poleciał Sojuz 30 z polskim kosmonautą na pokładzie. Interesowałem się tym wtedy i nawet sporo wiedziałem o rakietach, statkach kosmicznych, coraz dłuższych lotach. Miałem też świadomość, że w Polsce roku 1978 propaganda szaleje na tyle, że tego co piszą po gazetach i mówią w telewizji nie można brać tak do końca za prawdę. Czytaj dalej »
Dobbs Michael – Wojna Winstona
Kategorie: Historyczna, Obyczajowa
Skoro Michael Dobbs – to od razu skojarzenie z House of Cards. Słuszne zresztą – to ten sam Autor. Winston – tak, pierwsze skojarzenie też jest poprawne – gruby Anglik z miną buldoga i nieodłącznym cygarem, symbol brytyjskiego oporu przeciwko hitlerowskim Niemcom – Churchill. Czytaj dalej »
Løgmansbø Ove – Vestmanna t.2 Połów
Kategorie: Kryminał
No i wyszło szydło z worka…. Tajemniczy Ove Logmansbo, autor trylogii kryminalnej z Wysp Owczych w pewnym sensie nie istnieje. Okazało się bowiem, że jest nim dość znany polski pisarz Remigiusz Mróz. A reszta generalnie się zgadza….
Przyznaję, cała ta mistyfikacja spowodowała, że po kolejny tom trylogii Vestmanna , „Połów” sięgnąłem dopiero po dwóch latach, czyli teraz. Cóż więc tu mamy? Już sam punkt wyjścia jest bardzo farerski (dla porządku – Farer to rodowity mieszkaniec Wysp Owczych). Oto mamy doroczny połów wielorybów grindwali – dosyć barbarzyńską praktykę z zaganianiem ich do brzegu i zabijaniem. Z jednej strony to zdobywanie dużych ilości mięsa na zimę – a to dosyć ważne w miejscu , gdzie nie za bardzo wyrośnie coś do jedzenia – a z drugiej obyczaj, ważny czynnik identyfikacji kulturowej Farerów i integracji ich społeczności. W czasie grindu niemal wszyscy rzucają swoją pracę i biegną nad zatokę – od staruszków po dzieci. Ekolodzy protestują, UE chciałaby tego zakazać (w końcu wyspy są autonomicznym regionem Danii), ale Farerowie nie chcą o tym słyszeć i grożą ogłoszeniem niepodległości (akurat, bez duńskiej kasy nie przetrwaliby za długo….). No i właśnie w czasie owego połowu w żołądku zabitego grindwala znaleziono…. spory kawałek ludzkiej czaszki.
Policja wszczyna śledztwo – bo co innego ma zrobić. Dania przysyła kogoś do pomocy – znowu jest to komisarz Katrine Ellegaard, ta sama, co w pierwszej części cyklu, „Enklawie”. I znowu będzie jej pomagał Farer Hallbjorn Olsen, skazany za morderstwo, ale po apelacji wypuszczony z więzienia do czasu ponownego procesu.
A zatem tajemnicę morderstwa? wypadku? sprawki trolli? w zamkniętej społeczności mają wyjaśnić obca kobieta (a dla wielu po prostu przedstawicielka okupanta) i Farer- wyrzutek i zapewne morderca. I wszystko to w zamkniętej społeczności małego archipelagu, gdzie każdy zna każdego i nikomu właściwie nie zależy, by wyjaśniać jakieś sprawy sprzed lat, jeżeli nawet one rzeczywiście się zdarzyły… Bo przecież one mogą oddziałać na teraźniejszość a może i przyszłość – a po co to komu.
Po wyjaśnienie Autor prowadzi nas na malutką wysepkę Fugloy, daleką i odizolowaną nawet jak na standardy Wysp Owczych. Policjantka z pomagierem z trudem, ale ustalają prawdę i to taką, która ma oparcie w dowodach. Tyle tylko, że to jakaś metaprawda, przygotowana przez kilkunastu (czyli wszystkich) mieszkańców wysepki na użytek obcych… A jak było „rzeczywiście naprawdę” – to właściwie nie ma znaczenia, skoro nikt już nie będzie pytał.
Trzeba przyznać, że książka jest sprawnie napisana, widać wprawdzie konspekt, ale jest nieźle wypełniony treścią, opisy wysp pewnie mają sporo sensu, choć jako przewodnik bym ich nie traktował.
Jeżeli więc macie ochotę na trochę nieco cepeliowskiej europejskiej egzotyki – czemu nie?
May Peter – Wyspa powrotów
Kategorie: Kryminał
Jak wskazuje tytuł – Autor powraca. Powraca do swojego ulubionego tematu – jak na człowieka wpływa życie na wyspie. Na wyspie – czyli w małej społeczności, która z jednej strony zapewnia swojskość i przewidywalność, ale z drugiej – niesie ograniczenie i kontrolę grupy nad jednostką w stopniu niewyobrażalnym dla kogoś z zewnątrz. Po trylogii z wyspy Lewis przyszedł czas na Wyspy Magdaleny (Madelaine) po kanadyjskiej stronie północnego Atlantyku. Niby to Kanada, a właściwie francuskojęzyczny Quebec, ale wszystko w miniaturze.
Mamy zatem zbrodnię – we własnym domu od ciosu nożem ginie biznesmen. Pierwszą podejrzaną staje się żona – jest prawie pewne, że nikogo obcego nie było w tym czasie na wyspie, a miejscowi – jak się wydaje – nie mają motywu. Kanadyjska policja do wyjaśnienia zbrodni przysyła z Montrealu ekipę, której filarem jest inspektor Simon Mackenzie, zwany Sime. Pierwsze spotkanie z podejrzaną Kirsty Cowell jest dla niego szokiem – ma głębokie przekonanie, że on tę kobietę dobrze zna, że już ją spotkał. Co więcej – wzór na jego rodowym sygnecie i wisiorku Kirsty jest dokładnie ten sam….
Taki jest punkt wyjścia – a tropy prowadzą w daleką przeszłość, na Hebrydy Zewnętrzne koło szkockiego wybrzeża, na wyspę Lewis, skąd w połowie XIX wieku wyrugowano większość mieszkańców, by zrobić miejsce na pastwiska dla owiec posiadaczy ziemskich. Tym ostatnim opłacało się załadować ludzi pozbawionych ziemi na statek i wysłać do Kanady, żeby tylko opuścili wyspy i nie mogli na nie wrócić.
I tak się to w książce miesza – trudna historia z teraźniejszością, gaeliccy przodkowie z ich kanadyjskimi potomkami, francuskojęzyczna rzeczywistość Quebecu zjego separatystycznymi ciągotami, ale też z enklawami języka angielskiego. Okazuje się, że przeszłość rodziny, doświadczenia przodków, przekazane potomkom nawet wybiórczo, nawet jako niedopowiedzenia, w jakimś stopniu determinują ich zachowanie, ich wybory, ich przekonania.
Książka na pewno nie jest arcydziełem, ale wątki poprowadzona są ciekawie i nieco przewrotnie. Co prawda irytuje wieczne u Petera Maya nawracanie do wyspy Lewis, ale skoro dobrze ją poznał i chyba pokochał, to nic dziwnego, że chce się podzielić z czytelnikami tą bardzo mało znaną częścią historii europejskich czy raczej atlantyckich peryferii Imperium Brytyjskiego.
To może być ciekawa lektura na listopadowe wieczory, gdzie wiatr pluje deszczem, jest zimno i ciemno prawie jak na tych północnych wyspach – i tylko nie palimy torfem jak ich mieszkańcy.